Tinea Nigra, e njohur ndryshe si Tinea Nigra Palmaris ose Keratomycosis Nigra, është një infeksion i rrallë dhe sipërfaqësor i lëkurës, i shkaktuar nga një kërpudhë e cila prodhon pigment. Kjo gjendje zakonisht karakterizohet nga shfaqja e një njolle të vetme ose të shumta, të errëta, kafe të errët ose të zezë, kryesisht në shuplakat e duarve ose në shputat e këmbëve. Ajo shpesh fillon si një ngjyrë kafe e zbehtë dhe më pas zgjerohet rreth e rrotull duke u errësuar. Ndryshe nga shumë infeksione të tjera kërpudhore, Tinea Nigra zakonisht nuk shkakton kruajtje, dhimbje ose inflamacion, duke e bërë atë një gjendje kryesisht kozmetike. Për shkak të ngjyrës së saj të errët, ajo mund të ngatërrohet gabimisht me gjendje më serioze të lëkurës, si melanoma, duke theksuar rëndësinë e një diagnoze të saktë.
Simptomat
Simptoma kryesore dhe pothuajse e vetme e Tinea Nigra është shfaqja e një njolle të pigmentuar në lëkurë. Kjo njollë ka karakteristika të dallueshme:
- Ngjyra: Ajo varion nga kafe e errët në ngjyrë të zezë të thellë, duke e bërë atë të ngjashme me një njollë boje ose një nishan.
- Vendndodhja: Zakonisht shfaqet në shuplakat e duarve (palmare) ose në shputat e këmbëve (plantare), por në raste më pak të zakonshme mund të shfaqet edhe në qafë ose trup.
- Forma dhe kufijtë: Njolla mund të jetë e vetme ose e shumtë, me formë të parregullt ose rregullt, dhe shpesh me kufij të qartë dhe të shpërndarë. Ajo nuk lëviz kur fërkohet.
- Madhësia: Mund të variojë në madhësi nga disa milimetra në disa centimetra.
- Asimptomatike: Infeksioni është zakonisht asimptomatik, që do të thotë se nuk shkakton kruajtje, dhimbje, skuqje, inflamacion, shkallëzim ose ndonjë ndjesi tjetër të pakëndshme. Kjo është një veçori dalluese e Tinea Nigra nga infeksionet e tjera kërpudhore të lëkurës.
Shkaqet
Shkaktari kryesor i Tinea Nigra është kërpudha Hortaea werneckii (dikur e njohur si Phaeoannellomyces werneckii ose Exophiala werneckii). Kjo kërpudha gjendet natyrshëm në tokë, kompost, dhe ujë të kripur në zonat bregdetare me klimë të ngrohtë dhe të lagësht, veçanërisht në tropikë dhe subtropikë. Infeksioni ndodh kur kërpudha hyn në shtresën e sipërme të lëkurës, shpesh nëpërmjet lëndimeve të vogla ose prerjeve, dhe fillon të rritet.
Llojet
Tinea Nigra është një lloj specifik i infeksionit kërpudhor sipërfaqësor, dhe nuk ndahet në nën-lloje të ndryshme bazuar në ashpërsi ose tipare klinike. Megjithatë, mund të bëhet një dallim bazuar në vendndodhjen:
- Tinea Nigra Palmaris: Kjo është forma më e zakonshme, ku njolla e pigmentuar shfaqet në shuplakat e duarve.
- Tinea Nigra Plantaris: Kur infeksioni prek shputat e këmbëve, njihet si Tinea Nigra Plantaris.
Përveç këtyre, ka raste të rralla kur infeksioni mund të shfaqet në zona të tjera të trupit, si qafa, qafa e shpinës ose trungu, por këto janë shumë më pak të zakonshme.
Diagnoza
Diagnoza e Tinea Nigra zakonisht vendoset në bazë të pamjes klinike dhe konfirmohet me ekzaminime laboratorike. Mjeku mund të dyshojë për këtë gjendje nëse shihni një njollë të errët, shpesh kafe e zezë, e cila nuk lëviz kur fërkohet. Për të konfirmuar, zakonisht bëhet një pastrim i lëkurës nga zona e prekur dhe ekzaminohet nën mikroskop me një tretësirë të hidroksidit të kaliumit (KOH). Nën mikroskop, shihen hife të pigmentuara (fije kërpudhore) me degëzime dhe qeliza maja. Këto kërpudha prodhojnë melaninë, e cila i jep njollës ngjyrën e saj karakteristike. Në disa raste, mund të bëhet një kulturë kërpudhore për të identifikuar specifikisht Hortaea werneckii, megjithëse testi KOH është shpesh i mjaftueshëm. Biopsia e lëkurës është e rrallë, por nëse bëhet, do të tregonte praninë e kërpudhave brenda shtresës së kornifikuar të epidermës.
Faktorët Përkeqësues
Tinea Nigra nuk njihet për përkeqësime të theksuara apo komplikacione serioze. Ajo është kryesisht një infeksion sipërfaqësor dhe kozmetik i lëkurës. Megjithatë, nëse lihet pa trajtuar, njolla mund të zgjerohet ngadalë. Rreziku kryesor qëndron në mundësinë e diagnostikimit të gabuar me kushte më serioze si melanoma, për shkak të ngjashmërisë në ngjyrë. Kjo mund të çojë në ankth të panevojshëm dhe procedura diagnostike invazive. Ndërveprimi i vazhdueshëm me mjediset ku kërpudha gjendet, siç janë toka e lagësht ose uji i kripur, mund të rrisë rrezikun e ri-infektimit pas trajtimit.
Parandalimi
Parandalimi i Tinea Nigra lidhet kryesisht me shmangien e kontaktit me mjediset ku kërpudha Hortaea werneckii është e pranishme dhe me mbrojtjen e lëkurës. Këto masa përfshijnë:
- Shmangia e kontaktit me tokën dhe ujin e infektuar: Kur ndodheni në zona tropikale ose subtropikale, veçanërisht në zona bregdetare, mundohuni të shmangni kontaktin e drejtpërdrejtë të lëkurës së zhveshur me tokën ose ujin e kripur ku kërpudha mund të gjendet.
- Përdorimi i dorezave dhe këpucëve mbrojtëse: Gjatë aktiviteteve që përfshijnë kontakt me tokën (p.sh., kopshtaria) ose në mjedise me rrezik të lartë, përdorni doreza për duart dhe këpucë për këmbët.
- Higjiena e mirë: Larja e rregullt dhe tharja e plotë e duarve dhe këmbëve, sidomos pas ekspozimit ndaj mjediseve me rrezik, mund të ndihmojë në heqjen e sporeve të kërpudhave para se të shkaktojnë infeksion.
- Kujdesi për lëndimet e vogla: Mbulimi i çdo prerjeje, gërvishtjeje ose plagë të vogël në duar dhe këmbë mund të parandalojë hyrjen e kërpudhave në lëkurë.
Trajtimi
Trajtimet për Tinea Nigra janë përgjithësisht efektive dhe synojnë eliminimin e kërpudhës dhe zhdukjen e njollës. Opsionet e trajtimit përfshijnë:
- Medikamente antimykotike topikë: Këto janë zgjedhja e parë e trajtimit dhe aplikimi lokal është zakonisht i mjaftueshëm. Mund të përdoren:
- Vaj benzoik i përzier.
- Vaj salicilik 40%.
- Sertakonazol (nitrat sertakonazoli) 2% në kombinim me 90% dimetilsulfoksid (DMSO) i aplikuar lokalisht një herë në ditë për 2 javë ka dhënë rezultate të mira.
- Itraconazole është raportuar të jetë efektiv për trajtimin e Tinea Nigra.
- Heqja fizike: Gërvishtja e ngjyrës së zezë me një instrument të mprehtë mund të jetë përkohësisht efektive, pasi ajo heq shtresën e sipërme të lëkurës ku gjendet kërpudha. Kjo shpesh përdoret në kombinim me trajtimet antimykotike.
- Mjekësia Tradicionale Kineze: Disa opsione përfshijnë përdorimin e 15g të Cnidium, 15g të Sophora flavescens, dhe 15g të Stemona tuberosa, të njomura në një sasi të përshtatshme uthulle të zezë për 3-5 ditë. Pas filtrimit për të hequr mbetjet, tretësira mund të aplikohet lokalisht ose të përdoret për njomje 1-2 herë në ditë.
Është e rëndësishme të theksohet se Griseofulvina është inefektive për këtë gjendje.
Kur të konsultoheni me mjekun
Duhet të vizitoni një mjek, veçanërisht një dermatolog, nëse vëreni një njollë të errët, kafe të errët ose të zezë në lëkurë, sidomos në duar ose këmbë, e cila nuk largohet. Edhe pse Tinea Nigra është beninje, ngjyra e saj e errët e bën të ngjashme me gjendje më serioze si melanoma (një lloj kanceri i lëkurës). Një diagnozë e saktë nga një profesionist i shëndetit është thelbësore për të përjashtuar kushtet malinje dhe për të filluar trajtimin e duhur. Mos u mundoni ta diagnostikoni ose trajtoni vetë, pasi vlerësimi profesional mund të parandalojë ankthin e panevojshëm dhe të sigurojë që çdo gjendje serioze të zbulohet herët.
Përfundime kryesore
Tinea Nigra është një infeksion kërpudhor sipërfaqësor i lëkurës i shkaktuar nga Hortaea werneckii, i karakterizuar nga njolla të pigmentuara kafe të errët ose të zezë, kryesisht në duar dhe këmbë. Edhe pse duket alarmante, ajo është beninje, asimptomatike dhe nuk është ngjitëse. Diagnoza bëhet shpesh me ekzaminim mikroskopik të lëkurës, duke e dalluar nga melanoma. Trajtimi është efektiv me antimykotikë topikë, dhe prognoza është e shkëlqyer. Edhe pse e rrallë, njohja e kësaj gjendjeje është thelbësore për të shmangur ankthin dhe procedurat e panevojshme, duke theksuar rëndësinë e konsultimit me një dermatolog për çdo ndryshim të pazakontë të lëkurës.
Pyetje të shpeshta
Zakonisht, po. Tinea Nigra karakterizohet nga njolla të vetme ose të shumta, të qarta dhe shpesh me kufij të rregullt, të cilat nuk shoqërohen me kruajtje, dhimbje, ose ndonjë parehati tjetër. Kjo e dallon nga infeksionet e tjera kërpudhore që shpesh shkaktojnë inflamacion dhe simptoma.
Edhe pse Tinea Nigra është kryesisht një gjendje sipërfaqësore, ajo ndryshon nga njollat e thjeshta të lëkurës pasi shkaktohet nga një kërpudhë specifike (Hortaea werneckii) që pigmenton shtresën e sipërme të lëkurës. Kërpudha prodhon melaninë, duke i dhënë njollës ngjyrën e saj karakteristike kafe të errët ose të zezë, ndryshe nga njollat e lindjes ose lentigines që janë grumbullime qelizash pigmentuese natyrale (melanocite).
Po, rreziku i infektimit mund të jetë më i lartë në zona me klimë tropikale dhe subtropikale, ku kërpudha Hortaea werneckii është më e përhapur në mjedis. Personat që udhëtojnë shpesh në këto zona ose kanë kontakt të rregullt me tokën dhe ujin e kripur të tyre (p.sh., peshkatarët, fermerët) mund të jenë më të ekspozuar. Megjithatë, raste janë raportuar edhe në zona të tjera, veçanërisht në individë që kanë qenë në kontakt me mjedise të infektuara.