Gastriti eroziv kronik është një gjendje inflamatore e mukozës së stomakut, e karakterizuar nga prania e erozioneve – defekte të vogla në sipërfaqen e shtresës mbrojtëse të stomakut. Ndryshe nga gastriti akut, i cili shfaqet papritur dhe shpesh zgjat pak, gastriti eroziv kronik zhvillohet gradualisht dhe mund të zgjasë për një periudhë të gjatë kohore. Kjo gjendje mund të çojë në gjakderdhje të vogla ose të vazhdueshme, duke shkaktuar simptoma si dhimbje, dispepsi, dhe nganjëherë anemi. Menaxhimi i suksesshëm kërkon shpesh ndryshime në stilin e jetës dhe trajtim farmakologjik.
Simptomat
Simptomat e gastritit eroziv kronik mund të ndryshojnë nga personi në person dhe shpesh nuk janë specifike. Megjithatë, simptomat e zakonshme përfshijnë:
- Dhimbje të shurdhër në pjesën e sipërme të barkut.
- Refluks acidi ose urth.
- Ndjenjë fryrjeje pas ngrënies.
- Humbje oreksi.
- Nauze dhe të vjella.
- Lodhje, e cila mund të jetë pasojë e anemisë nga humbja kronike e gjakut.
- Në raste më të rënda, mund të shfaqen jashtëqitje të zeza (melena) ose të vjella me gjak, që tregojnë gjakderdhje gastrointestinale.
Shkaqet
Gastriti eroziv kronik mund të shkaktohet nga një sërë faktorësh. Shkaktarët kryesorë përfshijnë infeksionin me Helicobacter pylori, përdorimin e zgjatur të medikamenteve anti-inflamatore josteroide (NSAID-së), konsumimi i tepërt i alkoolit, stresi i madh fizik, refluksi i bilës në stomak, si dhe disa kushte autoimune. Këta faktorë dëmtojnë shtresën mbrojtëse të stomakut, duke e bërë atë të ndjeshëm ndaj acidit gastrik, gjë që çon në formimin e erozioneve.
Llojet
Gastriti eroziv kronik nuk klasifikohet shpesh në nëntipe të veçanta, por më tepër sipas shkakut themelor:
- Gastrit eroziv kronik i shkaktuar nga NSAID-së: Ky është një nga shkaktarët më të zakonshëm, ku përdorimi i zgjatur i medikamenteve si ibuprofeni ose aspirina dëmton mukozën e stomakut.
- Gastrit eroziv kronik i shkaktuar nga alkooli: Konsumimi i tepërt dhe i vazhdueshëm i alkoolit irriton dhe dëmton rreshtimin e stomakut.
- Gastrit eroziv kronik nga stresi: Ndonjëherë i quajtur
Diagnoza
Diagnoza e gastritit eroziv kronik zakonisht fillon me një vlerësim të detajuar të historisë mjekësore të pacientit dhe një ekzaminim fizik. Më pas, mjeku mund të rekomandojë disa teste specifike:
- Endoskopia e sipërme: Kjo është metoda më e saktë për të diagnostikuar gastritin eroziv. Një tub i hollë dhe fleksibël me një kamerë futet përmes ezofagut në stomak për të vëzhguar mukozën e stomakut dhe për të identifikuar erozionet.
- Biopsia: Gjatë endoskopisë, mund të merret një mostër e vogël indesh (biopsi) nga mukoza e stomakut për ekzaminim mikroskopik. Kjo ndihmon në konfirmimin e diagnozës, identifikimin e pranisë së Helicobacter pylori dhe përjashtimin e kushteve të tjera më serioze.
- Testet për Helicobacter pylori: Këto mund të përfshijnë teste të frymëmarrjes, teste të gjakut, teste të jashtëqitjes ose biopsi gjatë endoskopisë.
- Testet e gjakut: Këto mund të ndihmojnë në zbulimin e anemisë, e cila mund të jetë një ndërlikim i gastritit eroziv kronik për shkak të humbjes së gjakut.
Faktorët Përkeqësues
Faktorët që mund të përkeqësojnë gastritin eroziv kronik përfshijnë:
- Konsumimi i ushqimeve pikante, acide ose yndyrore.
- Pirja e alkoolit dhe kafeinës.
- Stresi i lartë emocional dhe fizik.
- Përdorimi i vazhdueshëm i medikamenteve anti-inflamatore josteroide (NSAID-së).
- Duhanpirja.
- Mungesa e gjumit dhe lodhja e theksuar.
- Kushtet e tjera mjekësore që ndikojnë në sistemin imunitar.
Parandalimi
Parandalimi i gastritit eroziv kronik përfshin:
- Shmangia e abuzimit me alkoolin.
- Kufizimi i përdorimit të medikamenteve anti-inflamatore josteroide (NSAID-së) dhe përdorimi i tyre me kujdes, gjithmonë pas konsultimit me mjekun.
- Menaxhimi i stresit përmes teknikave të relaksimit.
- Shmangia e duhanit.
- Marrja e masave higjienike për të parandaluar infeksionin me Helicobacter pylori.
- Konsumimi i një diete të shëndetshme dhe të balancuar, duke shmangur ushqimet që irritojnë stomakun.
Trajtimi
Aktualisht, nuk ekziston një metodë e vetme që ofron një gamë të gjerë efikasiteti ose një kurë të plotë. Trajtimi fokusohet në zbutjen e simptomave, shërimin e erozioneve dhe parandalimin e ndërlikimeve.
Trajtimi Farmakologjik:
- Shtypja e Sekrecionit të Acidit Gastrik:
- Antagonistët e Receptorit H2: si cimetidina, ranitidina, famotidina, etj., 20 mg, dy herë në ditë.
- Inhibitorët e Pompes së Protonit (PPI-të), si omeprazol 20 mg, merret nga goja gjysmë ore para mëngjesit dhe darkës, ose lansoprazol 15 mg, merret nga goja gjysmë ore para mëngjesit dhe darkës.
- Mbrojtja e Mukozës Gastrike: Kapsula bismuti pektin, 3 kapsula merren nga goja gjysmë ore para vakteve, ose solucion oral Gastropine 10 ml merret nga goja gjysmë ore para vakteve.
- Eradikimi i Helicobacter pylori:
- Tableta klaritromicinë, 2 tableta merren nga goja tri herë në ditë.
- Tableta metronidazol, 2 tableta merren nga goja tri herë në ditë (pas vakteve), me një kurs trajtimi prej gjysmë muaji.
Kur të konsultoheni me mjekun
Është thelbësore të konsultoheni me një mjek nëse përjetoni simptoma të vazhdueshme ose të rënda të gastritit eroziv kronik, të tilla si:
- Dhimbje barku të forta dhe të vazhdueshme.
- Të vjella të shpeshta.
- Humbje peshe e paqëllimshme.
- Vështirësi në gëlltitje.
- Jashtëqitje të zeza, si katran (melena) ose të vjella me gjak, të cilat tregojnë gjakderdhje gastrointestinale.
- Simptoma të anemisë, si zbehje, lodhje e theksuar ose marramendje.
Një diagnozë e hershme dhe trajtimi i duhur mund të parandalojnë ndërlikime serioze.
Përfundime kryesore
Gastriti eroziv kronik është një gjendje e menaxhueshme që kërkon ndërgjegjësim dhe përkushtim ndaj trajtimit. Duke identifikuar dhe shmangur faktorët shkaktarë, duke ndjekur një plan trajtimi të rregullt dhe duke adoptuar një stil jetese të shëndetshëm, simptomat mund të mbahen nën kontroll dhe cilësia e jetës mund të përmirësohet ndjeshëm. Konsultimi i rregullt me mjekun është thelbësor për menaxhimin efektiv të kësaj gjendjeje.
Pyetje të shpeshta
Përveç medikamenteve, ndryshimet në stilin e jetës janë thelbësore. Këto përfshijnë shmangien e ushqimeve që irritojnë stomakun (pikante, acide, yndyrore), reduktimin e stresit përmes teknikave relaksuese si meditimi ose joga, ndalimin e duhanit dhe alkoolit, si dhe ngrënien e vakteve më të vogla dhe më të shpeshta. Konsultohuni me mjekun tuaj për një plan diete të personalizuar.
Në raste të rënda ose të patrajtuara, gastriti eroziv kronik mund të çojë në komplikacione si gjakderdhje gastrointestinale, anemi (për shkak të humbjes së vazhdueshme të gjakut), ulçera stomaku, dhe në raste shumë të rralla, mund të rrisë rrezikun e kancerit të stomakut, sidomos nëse shoqërohet me infeksion kronik H. pylori.
Trajtimi me antibiotikë për shfarosjen e H. pylori zakonisht zgjat rreth 10-14 ditë. Megjithatë, trajtimi i simptomave dhe shërimi i erozioneve të stomakut mund të zgjasë më shumë, zakonisht disa javë deri në disa muaj, varësisht nga ashpërsia dhe përgjigja individuale ndaj terapisë. Është e rëndësishme të ndiqni udhëzimet e mjekut dhe të kryeni kontrolle të mëtejshme.