Cisti pilar, i njohur ndryshe si cisti trikilemal, është një tip cisti beninj që zakonisht zhvillohet në skalpin e kokës. Këto ciste formohen nga folikulat e flokëve dhe zakonisht janë të mbushura me keratinë, një proteinë që gjendet në flokë, lëkurë dhe thonj. Ata janë zakonisht të lëmuar, të fortë në prekje dhe shpesh mund të lëvizin nën lëkurë. Megjithëse zakonisht janë asimptomatikë, ata mund të bëhen të dhimbshëm ose të infektohen nëse irritohen ose dëmtohen. Cistet pilare shpesh janë të trashëguara dhe janë më të zakonshme te gratë e moshës së mesme.
Simptomat
Cistet pilare shpesh nuk shkaktojnë simptoma përveç një gungë të dukshme ose të prekshme. Simptomat e zakonshme përfshijnë:
- Një gungë e vogël, e fortë dhe e lëmuar nën lëkurë, zakonisht në skalp.
- Mund të zhvendoset lehtësisht kur preket.
- Zakonisht nuk është i dhimbshëm, përveç nëse irritohet ose infektohet.
- Në rast infeksioni, cisti mund të bëhet i kuq, i fryrë, i dhimbshëm dhe mund të ketë lëng ose qelb.
- Rrallëherë, cistet mund të bëhen të mëdha, duke shkaktuar shqetësime estetike.
Shkaqet
Shkaku i saktë i cisteve pilare nuk dihet plotësisht, por ato mendohet se zhvillohen nga folikulat e flokëve. Këto ciste janë të zakonshme dhe shpesh kanë një komponent gjenetik, që do të thotë se ato mund të trashëgohen. Ato formohen kur qelizat në folikulën e flokut shumohen dhe krijojnë një qese të mbushur me keratinë, proteinë që gjendet në flokë dhe lëkurë.
Llojet
Ekziston kryesisht një tip i cistit pilar, por ato mund të ndryshojnë në madhësi dhe nëse janë të vetme apo të shumta. Cistet pilare shfaqen si masa nënlëkurore me mur të lëmuar, shpesh në skalp, dhe përbëhen nga qeliza të keratinizuara. Në raste të rralla, mund të shfaqet një gjendje e quajtur 'Tumori proliferues i cistit pilar' (Proliferating Trichilemmal Tumor), e cila është një variant më i madh dhe potencialisht më agresiv, por ende zakonisht beninj, i cili kërkon heqje kirurgjikale.
Diagnoza
Diagnoza e një cisti pilar zakonisht bëhet nga një mjek bazuar në një ekzaminim fizik. Mjeku do të vlerësojë madhësinë, vendndodhjen dhe konsistencën e cistit. Në raste të rralla, mund të kërkohet një biopsi për të konfirmuar diagnozën dhe për të përjashtuar kushte të tjera, veçanërisht nëse cisti ka karakteristika atipike ose nëse ka shqetësime për natyrën e tij.
Faktorët Përkeqësues
Cistet pilare në përgjithësi nuk përkeqësohen përveç nëse irritohen, infektohen ose rriten në mënyrë të konsiderueshme. Fërkimi i vazhdueshëm ose presioni në zonën e cistit mund të shkaktojë inflamacion ose dhimbje. Një infeksion bakterial mund ta bëjë cistin të kuqe, të fryrë dhe të dhimbshme, dhe mund të kërkojë trajtim me antibiotikë përpara largimit kirurgjikal.
Parandalimi
Për shkak të natyrës së tyre gjenetike dhe mënyrës se si formohen, parandalimi i cisteve pilare nuk është plotësisht i mundur. Megjithatë, mirëmbajtja e higjienës së mirë të skalpit të kokës dhe shmangia e traumave ose irritimeve të zonës mund të ndihmojnë në parandalimin e ndërlikimeve si infeksioni ose inflamacioni i cisteve ekzistuese.
Trajtimi
Trajtimi kryesor për cistet pilare është heqja kirurgjikale. Kjo procedurë zakonisht kryhet nën anestezi lokale dhe përfshin prerjen e cistit dhe murit të tij për të parandaluar rikthimin. Nëse cisti është infektuar, mjeku mund të përshkruajë antibiotikë për të kontrolluar infeksionin përpara operacionit. Heqja e plotë e cistit, përfshirë kapsulën, është thelbësore për një rezultat të mirë. Këto ciste janë beninje dhe kanë një prognozë të mirë pas heqjes.
Kur të konsultoheni me mjekun
Duhet të vizitoni mjekun nëse vëreni një gungë të re nën lëkurë, veçanërisht në skalpin e kokës. Këshillohet gjithashtu konsultimi me mjekun nëse një cist ekzistues:
- Rritet në madhësi.
- Bëhet i dhimbshëm ose i butë në prekje.
- Ndërron ngjyrë ose bëhet i kuq.
- Shfaq shenja infeksioni, si qelb ose nxehtësi.
- Keni shqetësime estetike.
- Keni ndonjë dyshim për natyrën e gungës.
Përfundime kryesore
Cistet pilare janë rritje beninje, zakonisht pa rrezik, që formohen nga folikulat e flokëve, kryesisht në skalpin e kokës. Edhe pse mund të shkaktojnë shqetësime estetike ose të bëhen problem në rast infeksioni, prognoza është e mirë. Heqja kirurgjikale është trajtimi standard dhe efektiv, me një rrezik të ulët rikthimi. Është thelbësore të konsultoheni me një mjek për diagnozë të saktë dhe trajtimin e duhur.
Pyetje të shpeshta
Po, cistet pilare mund të kthehen edhe pas heqjes kirurgjikale, megjithëse probabiliteti është i ulët. Kjo ndodh sepse ndonjëherë një pjesë e vogël e murit të cistit mund të mbetet, duke lejuar rikrijimin e tij. Megjithatë, kirurgjia e plotë dhe e saktë minimizon këtë rrezik.
Cistet pilare zakonisht shfaqen në kokë, por mund të gjenden edhe në pjesë të tjera të trupit ku ka folikula flokësh, si qafa ose trungu. Megjithatë, lokacioni më i zakonshëm dhe karakteristikat e tyre më të dallueshme janë në skalpin e kokës.
Përderisa cistet pilare zakonisht janë beninje, trajtimi kirurgjikal rekomandohet nëse cisti rritet, bëhet i dhimbshëm, infektohet, ose nëse shkakton shqetësime estetike. Gjithashtu, heqja është e nevojshme nëse ka ndonjë dyshim për natyrën e masës dhe kërkohet konfirmim histopatologjik.