Aspergilloma

Aspergilloma, e njohur ndryshe si një top kërpudhash, është një masë e rërë e kërpudhave Aspergillus që rriten brenda një zgavre të paracaktuar, zakonisht në mushkëri. Këto zgavra shpesh janë rezultat i sëmundjeve të mëparshme të mushkërive si tuberkulozi, bronşiektazia, sarkoidoza, ose kanceri i mushkërive. Aspergilloma zakonisht nuk është invazive, por mund të shkaktojë simptoma serioze, veçanërisht hemoptizë (kollitje gjaku), dhe kërkon vlerësim dhe menaxhim të kujdesshëm.

Simptomat e aspergillomës variojnë, dhe disa pacientë mund të jenë asimptomatikë. Kur shfaqen, simptomat më të zakonshme përfshijnë:

• Hemoptizë (kollitje gjaku), e cila mund të jetë e lehtë deri në të rëndë.
• Kollë kronike.
• Humbje peshe e pashpjegueshme.
• Abses ose cist (në raste të rralla).
• Ethe dhe lodhje (më pak të zakonshme).

Në raste të avancuara, mund të shfaqen dhe komplikacione si hemorragji masive ose infeksion sekondar.

Aspergilloma shkaktohet nga infeksioni me kërpudhën Aspergillus, zakonisht Aspergillus fumigatus, e cila rritet në zgavrat e mushkërive të formuara nga sëmundje të tjera ekzistuese, si tuberkulozi, sarkoidoza, kanceri i mushkërive, ose bronşiektazia. Kërpudhat formojnë një masë si top (aspergilloma) brenda këtyre zgavrave, duke shfrytëzuar mjedisin e favorshëm të krijuar nga shkatërrimi i indit pulmonar.

Aspergilloma zakonisht klasifikohet si një formë jo-invazive e infeksionit me Aspergillus. Brenda kësaj, mund të ketë variacione në madhësinë dhe numrin e aspergillomave (p.sh., aspergilloma e vetme ose e shumëfishtë), por parimi themelor mbetet i njëjtë: një masë kërpudhash që rritet brenda një zgavre ekzistuese të mushkërive. Ndryshe nga aspergiloza invazive, e cila ndodh te pacientët me sistem imunitar të dobësuar dhe shkakton shkatërrim të indit, aspergilloma zakonisht rritet në zgavra të paramenduara te pacientët me sistem imunitar relativisht të ruajtur.

Diagnoza e aspergillomës përfshin një kombinim të historisë mjekësore, ekzaminimit fizik, dhe studimeve imazherike e laboratorike. Zakonisht, një rreze X e kraharorit ose skaner (CT scan) i kraharorit do të tregojë masën karakteristike brenda një zgavre të mushkërive. Testet serologjike që zbulojnë antitrupa ndaj Aspergillus (p.sh., precipitina) shpesh janë pozitive dhe mbështesin diagnozën. Ndonjëherë, mund të jetë e nevojshme një bronkoskopi me lavazh bronkoalveolar ose një biopsi për të konfirmuar praninë e kërpudhave.

Përkeqësimet e aspergillomës shfaqen shpesh me rritjen e hemoptizës (kollitja e gjakut), e cila mund të bëhet e rëndë dhe kërcënuese për jetën. Infeksionet dytësore bakteriale brenda zgavrës mund të përkeqësojnë gjendjen, duke çuar në simptoma si ethe dhe përkeqësim i kollës. Në raste të rralla, aspergilloma mund të shkaktojë shkatërrim të mëtejshëm të indit pulmonar ose të çojë në invazion fungale invazive në indin përreth, veçanërisht te pacientët me sistem imunitar të kompromentuar.

Parandalimi i aspergillomës fokusohet kryesisht në menaxhimin dhe trajtimin efektiv të sëmundjeve ekzistuese të mushkërive që mund të krijojnë zgavra, si tuberkulozi dhe bronşiektazia, për të minimizuar formimin e tyre. Edhe pse ekspozimi ndaj sporeve të Aspergillus është i zakonshëm, sistemet imunitare të shëndetshme zakonisht mund t'i pastrojnë ato. Prandaj, ruajtja e një sistemi imunitar të fortë është gjithashtu e rëndësishme. Për individët me sëmundje të mushkërive, trajtimi i shpejtë dhe adekuat i infeksioneve dhe inflamacionit mund të reduktojë rrezikun e zhvillimit të zgavrave dhe më pas të aspergillomës.

Trajtimi i aspergillomës varion për shkak të kursit të paparashikueshëm natyror të sëmundjes dhe polemikave mbi indikacionet për strategji të ndryshme menaxhimi (observim pa trajtim, terapi mjekësore dhe heqje kirurgjikale). Përveç vetë sëmundjes, zgjedhja e trajtimit duhet të marrë parasysh edhe kushtet themelore; prandaj, terapia duhet të individualizohet. Pacientët asimptomatikë ose ata me simptoma të vogla mund të kalojnë në observim mjekësor. Për pacientët simptomatikë që nuk janë të përshtatshëm për ose refuzojnë kirurgjinë, terapia antifungale me amfotericinë B dhe itrakonazol, të cilat konsiderohen efektive, mund të provohet. Injektimi intrakavitar i amfotericinës B është rekomanduar gjithashtu nga disa. Rezektimi kirurgjikal është trajtimi i vetëm kurativ, i zbatueshëm në rastet e hemoptizës së përsëritur ose kur janë të pranishëm faktorët e rrezikut që ndikojnë në prognozë. Përdorimi perioperativ i amfotericinës B është raportuar se redukton incidencën e komplikacioneve si fistula bronkopleurale. Nëse funksioni pulmonar i një pacienti është tepër i dëmtuar për kirurgji dhe për të menaxhuar hemoptizën e rëndësishme, embolizimi i arteries bronkiale mund të jetë shumë efektiv, megjithëse rezultatet e tij afatgjata nuk janë ideale. Radioterapia është pretenduar se ndihmon në hemostazën duke shkaktuar okluzion vaskular rreth aspergillomës, por kjo nuk pranohet gjerësisht.

Është thelbësore të konsultoheni me një mjek nëse përjetoni ndonjë nga simptomat e mëposhtme, veçanërisht nëse keni një histori të sëmundjeve të mushkërive:

• Kollitje gjaku (hemoptizë), edhe në sasi të vogla.
• Kollë kronike që nuk përmirësohet.
• Humbje peshe e pashpjegueshme.
• Dhimbje kraharori.
• Vështirësi në frymëmarrje.

Këto simptoma mund të tregojnë aspergillomë ose një gjendje tjetër serioze pulmonare që kërkon vlerësim mjekësor.

Aspergilloma është një top kërpudhash që rritet brenda zgavrave të mushkërive, zakonisht si pasojë e sëmundjeve të mëparshme. Simptoma kryesore është hemoptiza. Trajtimi varion nga observimi, terapia medikamentoze me antifungale, deri në heqje kirurgjikale, e cila është kura definitive. Zgjedhja e trajtimit është individuale dhe varet nga simptomat dhe gjendja shëndetësore e pacientit. Menaxhimi i sëmundjeve themelore të mushkërive është thelbësor për parandalimin. Është e rëndësishme që të kërkohet kujdes mjekësor nëse shfaqen simptoma, veçanërisht kollitja e gjakut.